Công nghệ nano và những ứng dụng đột phá

Trong những năm gần đây, chúng ta thường được nghe đến công nghệ nano trong một số dự án nghiên cứu về vật liệu, y học v.v.. Đối với một số người thì đây là một khái niệm khá trừu tượng, chúng ta cũng không thể nhìn thấy hay cảm thấy nó tồn tại. Tuy nhiên công nghệ nano đang góp phần lớn giúp thay đổi bộ mặt của khoa học công nghệ hiện nay, ứng dụng của nó là rất rộng rãi từ vật liệu, xây dựng, sản phẩm tiêu dùng đến y tế, điện tử và rất nhiều ứng dụng khác nữa.

Công nghệ Nano là loại công nghệ sử dụng kỹ thuật phân tử để xử lý những yếu tố mang tính chất siêu vi mô. Nói cách khác, công nghệ nano được coi là công nghệ siêu nhỏ. Thậm chí, chúng được sử dụng chỉ với tỷ lệ bằng 1/80.000 so với bề dày của một sợi tóc. Công nghệ nano được coi như một bước ngoặt của khoa học kỹ thuật thế giới.

Tại hội thảo "Công nghệ nano và ứng dụng trong y - dược" do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức ngày 19/7, giáo sư Nguyễn Hoàng Lương, Đại học Tự nhiên Hà Nội nhấn mạnh "Công nghệ nano có thể thay đổi cả thế giới, không một quốc gia nào là không quan tâm đến lĩnh vực này bởi tính ứng dụng trong hầu hết đời sống xã hội. Vấn đề là chọn hướng đi thế nào cho phù hợp với điều kiện và nhu cầu".

Theo giáo sư Lương, ở Việt Nam, công nghệ tiên tiến này ngày càng được đầu tư, giới khoa học đã có nhiều nghiên cứu ứng dụng như bộ kít phát hiện ung thư vòm vọng; que thử nhanh phát hiện virus rota gây tiêu chảy ở trẻ em, tách chiết ADN phục vụ chuẩn đoán.

Không chỉ giáo sư Lương, hầu hết nhà khoa học đều đánh giá cao vai trò của vật liệu nano, đặc biệt là nông nghiệp và y dược. Trong nông nghiệp, theo ông Nguyễn Hoàng Nam, Đại học Tự nhiên Hà Nội, nano bạc, đồng có khả năng khử khuẩn, khử nấm giúp cây trồng quang hợp tốt; nano carbon làm tăng khả năng sinh trưởng của cây. Nano bạc tắm cho tôm giống, còn nano canxi, kẽm được dùng như các loại phân vi lượng và thức ăn chăn nuôi.

Trong y - dược, Việt Nam đang hướng tới sử dụng công nghệ nano trong đánh dấu sinh học, tách chiết tế bào, đốt nhiệt tế bào ung thư, tiêm thuốc. "Nano bạc để khử trùng và là giải pháp thay thế khuốc kháng sinh. Nó còn sử dụng trong băng gạc y tế và có khả năng kích thích mọc da non nhanh hơn ở những vết bỏng, vết thương. Trong khi nano canxi, kẽm giúp cơ thể dễ hấp thụ các chất đi vào dạ dày hơn; còn nano cucumin chống ung thư và bệnh đường ruột", ông Nam dẫn chứng.

Tại hội thảo, một trong các nghiên cứu ứng dụng nano thu hút sự chú ý của giới khoa học là nghiên cứu que thử nhanh phát hiện virus rota tiêu chảy trẻ em, của Đại học Bách khoa Hà Nội. Ông Trương Quốc Phong cho biết, nhóm đã phát triển que thử nhanh virus rota từ mẫu phân dựa trên nguyên lý sắc ký miễn dịch. Hạt nano vàng kích thước 30mm được chế tạo có chức năng hóa bề mặt bằng một lớp phân tử. Các nhà khoa học gắn cộng hóa trị kháng thể kháng virus rota lên bề mặt nano vàng trong điều kiện thích hợp. Các thành phần của que thử gồm miếng cộng hợp, miếng thấm mẫu...
"Thiết bị được tạo ra có khả năng phát hiện virus rota trong mẫu phân bệnh phẩm đơn giản, ngưỡng thấp với thời gian phân tích dưới 10 phút và độ chính xác cao. Thành công này góp phần nội địa hóa sản phẩm với giá thành thấp hơn sản phẩm ngoại", ông Phong cho hay.